Muhabbet kuşu
Muhabbet kuşu, papağan türleri içerisinde yer alan, evcil bir kuş türüdür. Avustralya kıt'asına özgü Melopsittacus cinsinin içinde yer alan tek türdür. Küçük, uzun kuyruklu bu kuşlar yabani ortamda genel olarak yeşil veya sarı tüy rengine ve kanatlarında siyah taralı çizgilere sahiptir. Bu alımlı dış görünüşlerinden ötürü, muhabbet kuşları, dünya genelinde yoğun olarak evcil olarak beslenmektedir. Evlerde beslenen muhabbet kuşları mavi, beyaz, tamamen sarı veya tamamen beyaz renge sahip olabildikleri gibi, çok farklı kombinasyonlarda olabilirler. Öyle ki bazı muhabbet kuşlarının ibikleri bile bulunabilmektedir. Doğal ortamlarında ağırlıklı olarak tohumla beslenen bu tür, Avustralya'nın kurak bölgelerindeki zorlu koşullarda beş milyon yıldan beri varlıklarını sürdürmektedir.
Muhabbet kuşu, cennet papağanı (Agapornis roseicollis) ile beraber dünya çapında yoğun olarak evcilleştirilen iki papağan türünden biridir. Geniş kitlelerce bu kuş türü en bilindik evcil papağan ve kafes kuşu olarak bilinmektedir. Bilinen ilk muhabbet kuşu evcilleştirme girişimleri 1850'lere kadar uzanmaktadır. Yetiştiriciler uzun yıllar boyunca bu kuş türünün farklı renk, şekil ve tüy mutasyonlarına sahip bireylerini elde etmek için uğraştı. Elde edilen yeni bireyler arasında albino, mavi renkli, tarçın renkli, düz kanatlı, ibikli, siyah, gri kanatlı, opal, alaca, pullu ve mor renkli bireyler bulunmaktadır.
Üreme döneminde ki Dişi Muhabbetkuşları
Sağlıklı, yetişkin dişi muhabbet kuşları nın cereleri kahverengi olur.
Eğer dişi bir muhabbetkuşu üreme döneminde ise Kahve yada koyu kahve bir renk alır ve kalın sert bir görünümlü olur.
Üreme döneminde olmayan dişi muhabbetkuşları
Dişi muhabbet kuşları tüy döneminde ve herhangi bir hastalık durumunda cere renkleri beyaza yada krem rengine döner,
bazende erkeklerin ki kadar olmasada mavi renge de dönebilir.
Kuşun tüyden çıkması veya hastalık durumunun sonlanması ardından bir süre sonra cere tekrar kahverengi olmaya başlar.
Üreme döneminde olmayan erkekler
Genellikle tüy döneminde yada kuşun hasta olması durumunda olan bir durumdur
ve cere rengi koyuluğunu kaybeder daha açık bir mavi tonuna döner
Lütfen dikkat:
Bazı durumlarda erkek muhabbetkuşu cere rengi yeşilimsi yada sarımsı renge döner .
Bu güne kadar bu durumla ilgili literatürde veya intenette bir açıklama yapılmadı. Belki bir hastalık belirtisi de olabilir.
Hormonal hastalık durumunda erkek kuşlar.
Bu duruma erkeklik hormonlarındaki azalmadan kaynaklanan bir rahsızlıktır
ve testis tümörü nedeni ile bozulan hormonlar neden olur.
Diğer mutasyonlardaki erkek cere rengi
Genellikle Albino,Lutino, Fallow, Lace wings, Çekinik parçalı ve baskın parçalı mutasyonlarda görülen bir durumdur.
Uzman olmayan bir kişinin yetişkin bir kuşta bile şüpheye düşürecek durumları olabilir.
Genellikle bu renkleri yavru olduğu ve bazende dişi olduğu zannedilir.Resimlerdeki kuşların tümü erkektir.
Aşağıdaki kuşlar yavrudur ve Sol resimdeki erkek, sağ resimdeki dişidir.
Muhabbet kuşları, kırmızı papağanlar ve incir papağanlarıyla yakın akrabadırlar
Evrimi
Geleneksel olarak çizgili tüyleri nedeniyle muhabbet kuşunun Neophema ve Pezoporus arasındaki geçiş türü olduğu düşünülmekteydi. Ancak DNA dizileri esas alınarak yapılan son filogenetik çalışmalar, bu kuşların kırmızı papağan (alt familya: Loriinae) ve incir papağanı (oymak: Cyclopsittacini) ile yakın akraba olduğunu ortaya çıkardı
 |
| Erkek bir muhabbet kuşunun anatomisi. |
Anatomi ve fizyoloji
Doğal ortamlarında muhabbet kuşları, 18 cm uzunluğunda, 30-40 gram ağırlığındadır. Karın ve but bölgeleri açık yeşilken, arka ve kanat yüzeyleri siyah-sarı çizgi ve desenlerle örülüdür. Alın ve surat bölgesi yetişkinlerde sarıdır. Ancak genç bireyler, 3-4 aylıkken yetişkin tüylerine ulaşmaya başlamalarına değin, gagalarının üstündeki zara kadar uzanan siyah çizgiler barındırır. Gırtlaklarının iki yakasında mor bir bölge ve siyah benekler bulunduran bu kuşlar, koyu mavi kuyruğa ve kuyruk tüylerinin dışında açık sarı bölgelere sahiptir. Kanatlarında yeşilli-siyahlı uçuş tüyü barındırırlar. Gagaları zeytin yeşili ve iki parmaklı bacakları mavimsi gri renge sahiptir.
Avustralya'da doğal ortamlarında yaşayan muhabbet kuşları, evcil olanlarına göre daha küçüktür. Bunun yanında evcilleşmiş olan kuşlarda mavi, gri, alaca, menekşe gibi renkler hakim olabilir. Ancak evcil hayvan dükkanlarında en çok mavi, yeşil ve sarı olanlarına rastlanır. Birçok diğer papağanda olduğu gibi, bu kuş türünün de kanatları morötesi ışık altında floresan özellik gösterir. Bu durumun cinsel seçilim ve kur yapma ile bağlantılı olduğu düşünülmektedir.
Burun bölgesinin rengi, cinsiyetler arasında farklılıklar gösterir. Erkek bireylerin burunları mor ve koyu pembeyken, dişilerin burunları beyaza yakın renklere sahiptir. Bazı dişilerin burunları yavrulama dönemlerinde kahverengiye döner. Ancak albinoluk veya bazı diğer genetik bozuklukluğa sahip olan erkeklerin burunları daima açık pembe kalır.
Doğal ortamda bir muhabbet kuşu topluluğu. (Queensland, Avustralya)
Altı aylıktan daha büyük muhabbet kuşlarının cinsiyetleri, gerek burun renkleri, gerek davranışları, gerekse kafatası şekilleri nedeniyle rahatça anlaşılabilir.
Erkekler genelde mutlu, dışa dönük, kura yatkın, barışçıl ve ötücüdürler. Dişiler genelde baskın ve sosyal açıdan hoşgörüsüzdür
Görüş
Birçok kuş gibi, muhabbet kuşlarının da tetrakromatik renk görüşleri bulunur. Buna ek olarak bu kuşlar, morötesi spektrumunda ışıkları da algılayabilmekte ve böylece morötesi ışıkla parlayan tüyleri sayesinde kur yapmaktadır. Gırtlak noktaları morötesi ışıkları yansıtabildiği gibi, bir kuşu diğerinden ayırmada kullanılmaktadır.
Ekoloji
Muhabbet kuşları göçmen kuşlar olup, genel olarak Avustralya'daki çalılık, çimenlik ve açık ormanlık alanlarda bulunurlar. Genel olarak küçük sürüler halinde gezinen bu kuşlar, bazı durumlarda büyük sürüler de oluşturabilirler. Sürekli yer değiştirme eğiliminde olan muhabbet kuşları, besin ve suyun durumuna göre sürekli göç ederler. Kuraklık sonucunda toplu halde ormanlık veya kıyısal alanlara giderler. Besinlerini genel olarak tohumlar, spinifeksler, çimenler, otlar ve bazen de olgunlaşmış buğdaylar oluşturur.
St. Petersburg, Florida, ABD'de doğaya bırakılmış yabani muhabbet kuşu sürüleri 1940'lardan beri gözlenmektedir. Ancak günümüzde 1980'lerin başında oldukları kadar bol değildirler. Bunun nedeni olarak bu kuşların bayağı sığırcık ve serçelerle rekabete girerek bu rekabette yenik düşmesi gösterilmektedir.
St. Petersburg, Florida, ABD'de doğaya bırakılmış yabani muhabbet kuşu sürüleri 1940'lardan beri gözlenmektedir. Ancak günümüzde 1980'lerin başında oldukları kadar bol değildirler. Bunun nedeni olarak bu kuşların bayağı sığırcık ve serçelerle rekabete girerek bu rekabette yenik düşmesi gösterilmektedir.
Evcilleştirme
 |
Evcil muhabbet kuşları.
|
Standart-tip (ya da İngiliz) muhabbet kuşlarının boyutları, yabani bireylerin yaklaşık iki katı kadardır. Şişkin tüyleri nedeniyle gaga ve gözleri neredeyse görünmez olabilir. Bu İngiliz muhabbet kuşlarının fiyatları daha pahalı, ancak 7–9 yıllık olan ortalama yaşam süreleri diğer türlere göre daha kısadır. Birçok İngiliz muhabbet kuşu sahibi, kuşlarını gösterilerde görücüye çıkartır. Ancak satıştaki muhabbet kuşları genel olarak yabanileriyle yaklaşık aynı boyuttadır.
Muhabbet kuşları zeki ve sosyal hayvanlar olup, oyuncaklara, insanlara ve diğer kuşlara ilgi ve yakınlık duyabilirler. Bunun yanında özellikle dişi bireyler odun gibi materyalleri çiğneme eğilimi gösterir. Korktukları zaman kendilerini yerden olabildiğince yükseğe çıkarıp tüylerini derilerine yapıştırarak vücutlarını ince gösterirler.
Evcil muhabbet kuşları konuşmayı öğrenebilir, yeni tür ıslıklar çalabilir ve insanlarla oyun oynayabilir. Dişi ve erkek bireyler mimik sesler öğrenme ve bunları taklit etme eğilimi içindedir. Ancak bu yetenek erkek bireylerde daha gelişmiş durumdadır. Dişi bireyler genelde konuşmayı öğrendiklerinde bir düzineden daha fazla kelime öğrenemez. Erkeklerin öğrendiği kelime sayısı ise yüzlere ulaşabilir.
Evcil muhabbet kuşlarının yaşam süreleri beş ilâ sekiz yıl arasında değişir. Ancak 15-20 yıla ulaşan kuşlar bilinmektedir. Yaşam süreleri, egzersiz, beslenme ve yaşam koşullarının iyiliğiyle paralellik gösterir. İngiliz muhabbet kuşlarının ortalama ömrü, alelade muhabbet kuşlarınınkinden daha kısadır.[kaynak güvenilir mi?
Özellikle dişilerin içgüdüsel olarak sahip olduğu çiğneme isteği, çeşitli yardımcı aletlerle beraber doyrulmalıdır. Bu sayede kuşların gagalarının törpülenme gereksinimi de sağlanmış olur.
Bunun yanında her bir muhabbet kuşunun ayrı bir kişiliği olduğu bilinmektedir. Bu nedenle elde tutulma isteği ve beğendiği oyuncaklar gibi tercihleri, bireyden bireye değişmektedir. Kimi hassas insanlarda, muhabbet kuşlarının bir çeşit hipersensitivite pnömonisi olan "kuş besleyicisi hastalığı"na yol açtığı bilinmektedir. Bu durum genelde bir odada birden fazla muhabbet kuşu besleyen insanlarda görülmektedir.
Muhabbet Kuşlarında Cinsiyet Ayrımı (Resimli)
Sağlıklı, yetişkin dişi muhabbet kuşları nın cereleri kahverengi olur.
Eğer dişi bir muhabbetkuşu üreme döneminde ise Kahve yada koyu kahve bir renk alır ve kalın sert bir görünümlü olur.
Üreme döneminde olmayan dişi muhabbetkuşları
Dişi muhabbet kuşları tüy döneminde ve herhangi bir hastalık durumunda cere renkleri beyaza yada krem rengine döner,
bazende erkeklerin ki kadar olmasada mavi renge de dönebilir.
Kuşun tüyden çıkması veya hastalık durumunun sonlanması ardından bir süre sonra cere tekrar kahverengi olmaya başlar.
Üreme döneminde olmayan erkekler
Genellikle tüy döneminde yada kuşun hasta olması durumunda olan bir durumdur
ve cere rengi koyuluğunu kaybeder daha açık bir mavi tonuna döner
Lütfen dikkat:
Bazı durumlarda erkek muhabbetkuşu cere rengi yeşilimsi yada sarımsı renge döner .
Bu güne kadar bu durumla ilgili literatürde veya intenette bir açıklama yapılmadı. Belki bir hastalık belirtisi de olabilir.
Hormonal hastalık durumunda erkek kuşlar.
Bu duruma erkeklik hormonlarındaki azalmadan kaynaklanan bir rahsızlıktır
ve testis tümörü nedeni ile bozulan hormonlar neden olur.
Diğer mutasyonlardaki erkek cere rengi
Genellikle Albino,Lutino, Fallow, Lace wings, Çekinik parçalı ve baskın parçalı mutasyonlarda görülen bir durumdur.
Uzman olmayan bir kişinin yetişkin bir kuşta bile şüpheye düşürecek durumları olabilir.
Genellikle bu renkleri yavru olduğu ve bazende dişi olduğu zannedilir.Resimlerdeki kuşların tümü erkektir.
Aşağıdaki kuşlar yavrudur ve Sol resimdeki erkek, sağ resimdeki dişidir.
